Chemia wody, cześć 2 - Twardość ogólna wody (GH)

Miara: dGH (stopnie niemieckie)
Twardość ogólna  to przede wszystkim zawartość  jonów (cząsteczek) magnezu (Mg++)  i  wapnia (Ca++) w  wodzie.  Inne  jony metali dwuwartościowych  i  trójwartościowych mogą  mieć  niewielki wpływ  na  twardość ogólna i bardzo  trudno zmierzyć ich zawartość, większość testów opiera się jedynie na zawartości Ca++. Jony jednowartościowe (np. Na+) nie są zaliczane do twardości ogólnej.
Najpopularniejszą w Europie miarą twardości ogólnej są tzw. stopnie niemieckie  - dGH.  Jeden stopień  dGH  to 10 mg  CaO  na  litr  wody.

Wodę o GH mniejszym niż 4 dGH określamy jako bardzo miękką. 
Od 4 do 8 dGH - woda miękka. 
Od 8 do 12 - lekko twarda. Od 12  do 18  -  twarda.  
Od  18  do  30  -  bardzo  twarda.  
Wartość  powyżej  30 dGH  jest  określana  żartobliwie  "płynąca skała"

Optymalne i krańcowe wartości twardości ogólnej są zależne od gatunku ryby. Większość ryb słodkowodnych żyje w wodach miękkich lub lekko twardych.

Większość żyworódek oraz gupiki powinny mieć twardą wodę

Większość pielęgniczek czuje się znakomicie w miękkiej i kwaśnej wodzie

Pyszczaki preferują wodę twardą

Twardość ogólna nie ma zbyt dużej wagi dla zdrowia ryb, choć w przypadku bardziej wrażliwych gatunków możne mieć wpływ na funkcjonowanie wątroby lub nerek oraz wymianę płynów z otoczeniem. Większość ryb dostosowuje się do twardości jaką  im zapewniamy w akwarium. Skoki twardości nie są tak groźne  jak skoki pH. Jedynie w przypadku ryb  z  endemicznych  jezior  Afryki  i  ryb  morskich  zbyt  niska  twardość  może  mieć  poważny  wpływ  na  zdrowie podopiecznych  (lecz  znacznie  mniejszy,  niż  zbyt  niskie  pH),  zaś  w  przypadku  ryb  z  wód  bardzo  miękkich  zbyt wysokie GH może powodować  brak  zachowań   rozrodczych  lub  nieprawidłowy  rozwój  jaj  a w  związku  z  czym  ich obumieranie.